Voedselbos

Leve moeder aarde

Voedselbos in wording

Hof van Verbeelding is in 2020 een nieuw project gestart.
Inmiddels hebben we 600 bomen en struiken gepland op Hof van Verbeelding - biodiversiteit.

We hebben samen al veel geleerd, met vallen en opstaan. 
Dit jaar starten we op 17 maart met groene vrijdagen. Doe dagen, uitwisseling, leermomenten, samen zijn, koffieklets, gewoon even niets .. 

Heb je zin om erbij te zijn, om iets te leren, samen in de buitenlucht met de handen in de grond , .. 

laat het ons weten.. je bent welkom. 

groetjes Johan en Jet

een rondleiding door het voedselbos:

Welkom op Hof van Verbeelding.

Hier links zien jullie de boerderij, waar Johen en Jet wonen, met daarachter twee vakantiehuisjes. Hier rechts het beeldhouwatelier. 

De boerderij is een oude pachtboerderij die behoorde bij het Kesselhof.

Op een kaart van 1727 werd er al melding gemaakt de boerderij en omliggend land, het Bremveld. De boer had een moestuin vlak bij zijn huis, een paard en enkele koeien. Waar je nu naar kijkt, was 40 jaar geleden weiland. Enkel de taxussen stonden er al.

We zitten hier tussen de twee Netes, de kleine en de grote Nete. De grond is hier rijkere zandgrond.  

Het is altijd bewerkt geweest. Het is hier de Kempense vlakte en redelijk droog. 

Bij het ontwerp van een voedselbos zijn verschillende zones gangbaar. 

2. Poort naar voedselbos

We staan in de boomgaard, inmiddels 15 jaar oud. Achter mij zie je het voedselbos, gestart in 2020.

Waarom doen we het, waar staat permacultuur voor:

• Zorg voor de aarde

• Zorg voor de mens 

• Eerlijk delen 

plan voedselbos: (hangt aan poort)

Het voedelbos is ontworpen als twee cirkels. De treurwilg vormt het midden van één van de 2 cirkels. 
Een voedselbos is opgebouwd als een bosrand en met de volgende elementen :

• Windkeringen 

• Kruinlaag – hoge/middel hoge bomen

• Struiklaag

• Kruid- en bodembedekkende laag

• Eenjarige, tweejarige en klimmers

• Stikstofbinders

• Open plekken, leefruimtes en paden, zichtlijnen

Mycelium – een bodemleven dat alles verbindt. 

De oriëntatie is ook belangrijk. 

Het zuiden, de zon. Zorgen dat alle planten zon krijgen, dus hoge planten aan de noordzijde.  

Noordwesten, de koude . Daar is het noord-westen, waar het pad loopt, hier zijn windlobben geplaatst. Vakken met bomen en struiken die een windhaag vormen. 

Ook langs de straatzijde is een houtkant geplant van 300 inheemse boompjes, kastanje, els, hazelaar, vlier, linde en hondsroos. Deze is nagroeibaar en wordt om de 5 jaar gesnoeid.  

Zichtlijnen, bijv. de treurwilg vanuit de bestaande tuin, diagonale zichtlijn vanuit het huis.

3. Plek voor de treurwilg (gids staat met rug naar de lemniscaat)

Hier rechts was in het begin een zonnebloemveld, maar het werd een grasveld. We hebben afgelopen winter alles afgedekt met karton en paardenmest in de vorm van een lemniscaat en met respect voor het plan, de cirkels.. 

Hier zijn we gestart vanuit een gilde, een ecosysteem van planten, die elkaar steunen en versterken. 

Hier zie je een begin van een kersengilde, dit jaar gepland. 

• boom is de kersenboom

• bessenstruiken en nashipeer 

• kruidenlaag, smeerwortel als mineraalpomp 

• brem als bijv. stikstofbinder 

• paddenstoelen 

• klimmer is hier de passiebloem 

En een begin van een theetuin en kruidencirkel. 

Voor het voedselbos kweken we de plantjes voor en planten ze in de mulchlaag. We zaaien niet ter plaatse. 

Enkel in de lemniscaat en de cirkel achteraan, zaaien we ter plaatse en kunnen we de plantjes weer verplaatsen. Soort van kraambed voor het voedselbos. 

4. Loopt verder tot de driehoek naast de vijver 

Hier zie je achter jullie de vijver/wadi. Deze staat in de zomer droog en in de winter volen herbergt heel wat leven. De grond die hieruit gekomen is vormt de ‘geluidswal’ naar de straat toe. 

Deze ingrepen zij gedaan om zoveel mogelijk biodiversiteit te creëren. De grond op de wal is armere grond en krijgt weer ander begroeiing. 

Hier achter mij zie je één van de windlobben. 

In de windlobben staan

• vruchtbomen, zoals vijg, moerbei, 

• acacia, duurzaam inlands hout en stikstofbinder

• daarnaast zie je de hartbladige els en de herfstolijfwilg als stikstofbinders en de olijfwilg geeft ook vruchten. 

• de rimpelroos als struik en de Chinese braambes is de bodembedekker 

Op dit moment zetten we de frambozen, pompoenen, kardoen, smeerwortel, mierikswortel en salie tussen. Kleine stapjes. 

Structurele acties: 

• Enkel de looppaden worden gemaaid. Principe is 1 meter met de maaimachine en twee keer per jaar de rand. 

• Gras als mulch, maar soms moeite om al het gras te verwerken. 

• Mulchen van de lobben – we hoeven hierdoor geen water te geven, ook niet de warme zomer van verleden jaar. Wat is er dood gegaan, de zilveraccacie, hele kleine boompjes en de kiwiplanten. TIP: koop middelgrote planten, niet te klein, meer kans op overleven. 

• Er zijn verschillende regenwaterputten en in het voorjaar nemen we water uit de poel met gieters

5. Loop verder tot einde windlob (zie of er niet te veel lawaai is van de weg) 

Het zijn niet allemaal inheemse soorten. Door het veranderen van het klimaat, wordt er ook gekeken naar andere soorten. Zoals de Ginko, Paw Paw, Sechuanpeper, Vijgen

Hier is de zone van de hazelnoten. Er staan drie soorten hazelnootbomen ook weer gemengd met de hartvormige olijfwilg. Je hebt hier verschillende soorten in. 

De fruitbomen zijn inheemse bomen van boomkweker Vets in Itegem. We gingen voor 5 boompjes, maar zijn met veel meer thuis gekomen. 

Hier zijn ze afgedekt met mulch, in de cirkel, het kraambed, bedekt met de bodembedekker bosaardbeien. 

6. Cirkel: (sta in het sleutelgat met de rug naar de cirkel)  

De cirkel is een kruidentuin, met vaste planten, zoals salie, kardoen, valeriaan, lavas, oregano, mierikswortel, en nog veel meer.. 

Maar ook delen om extra planten te kweken en ertussen ruimte als moestuin, voor aardappels, bonen, sla, tomaten. 

Dit is een sleutel en je ziet meteen waar het Zuiden is. Hierdoor haal je de zon helemaal binnen. 

Maar een voedselbos is zoveel meer. (hier kun je een eigen anekdote vertellen, wat een tuin voor jou betekent) Zelf vind ik bloemen heel belangrijk. Voor de bijen, natuurlijk, zie de bijenkast. Maar ook voor mijn gemoed.

Dit jaar een veldje dahlia’s geplant voor mijn moeder die vorig jaar is overleden, als herinnering. Dit zijn meteen de bloemen die we in een vaas kunnen zetten in de vakantiehuisjes of cadeau kunnen doen. 

Ook de beleving van de beelden in de tuin, zoals hier in het midden van de cirkel  ‘Subtiel Evenwicht’. 

De titel spreekt voor zich.

Ik hoef namelijk niet uit te leggen, dat er ook tegenvallers zijn:

• Naaktslakken, die je mooi gekweekte plantje opeet. (bij donker rondlopen met een lamp en schaar)| voorbeeld dit jaar geen rabarber 

• Akkerwinde, woekert en wurgt de plantjes | voorbeeld vorig jaar de fruitlobbe helemaal onkruidvrij gemaakt, ondanks de mulch

• Elzenhaantje, blauw kevertje dat de bladeren op eet en niet 1 keer per jaar..

• Planten die verkeerd staan of op een verkeerd moment gepland | vb.Gagel bij de poelrand

• Het verhaal van de ree, de haas, de mol en de woelmuis.. | vb brem, erwtenstruik.. 

6. Bessen (terug bij poel en begin berm)

Het voedselbos is ook uitproberen. Wat lukt er wel wat lukt er niet. 

Vaak worden van elke soort drie planten geplaatst om te zien, welke goed gaat welke niet. 

Er staan hier verschillende soorten, bosbessen, rode bessen, kruisbessen, maar ook nieuwe soorten als honingbes, gojibes, jostabes.. van elke soort drie. 

daartussen de erwtenstruik en de brem als stikstofbinder. 

Frambozen en de doornloze bramen zijn op de heuvel. En daar de kruisbessen en rode bessen. 

We hebben het plan ter plaatse aangepast, omdat de grond die uit de vijver kwam, zeer arme grond was en deze was op het midden van de berg gekomen. De lupine uit de moestuin zijn hier gepland samen met de Japanse braambes. En dat lukt redelijk. 

De rode bessen op een heuvel is niet zo slim, naar water toe, maar het lukt, de duindoorn daar in tegen doet het hier beter dan aan de vijverrand. 

8. Jostabessen met zicht op de dome

Hier zien jullie de jostabessen. En hierachter een folieke van het werk van Jet, Kamp C. Deze structuur van een tentoonstelling moest weg en is hier hergebruikt als structuur voor klimmers. 

Druiven, kiwi, maar ook .. Kaukasische spinazie, olijfkomkommer, allemaal kleine experimenten. 

Het staat voor dat de levenscirkel rond is.

Een mooi voorbeeld zijn de wilgen. 

Hier in de vijver zie je je wilgentakken liggen, die terug geplant of gepeld kunnen worden. 

De wilgen worden 1 keer in de drie à 5 jaar geknot. Een deel als brandhout, maar ook.. als vlechttakken, hout voor bussels, die worden gebruikt in de pizzaoven. Het hout wordt ook verwerkt als trapleuning, droogrek en voor het lepelsnijden. De allerkleinste takjes gaan in de houtwallen. Die gevlochten zijn met wilgentakken. De cirkel is rond, alles blijft op het terrein. 

Daar in de verte zien jullie de composthoop. 

Viva concept, de zoon van Johan heeft het plan ontworpen, maar heeft ook paarden in een vrije habitat, waarvan we de mest gebruiken. 

9. Bakken met de pruimenbomen terug naar de poort